Negatieve gedachten over het samengestelde gezin komen veel voor. Niks om je voor te schamen dus. Maar het leven wordt een stuk aangenamer met meer positiviteit! Lees daarom snel dit blog. Met tips van een Amerikaanse doktor in de psychologie.

Geluksmomenten in je gezin

Dr. Laura Markham, een Amerikaanse psycholoog en pedagoog, en een van mijn idolen, schrijft in een blog dat ouders dagelijkse geluksmomenten met hun kinderen nodig hebben. Als tegenwicht tegen alle moeilijke momenten. In dit blog leg ik haar tips uit. Maar dan gefocust op het samengestelde gezin. Want samengesteld is toch echt heel anders!

Voor ouders in eerste gezinnen is het al lastig om je staande te houden tussen poepluiers, huilende kleuters, nukkige schoolkinderen, boze tieners en ongelukkige pubers…

Hoe is het dan wel niet voor ouders en stiefouders in het samengestelde gezin?

Negatieve gedachten over het samengestelde gezin

Het is een feit. Negatieve gedachten over het samengestelde gezin overheersen bij de meeste mensen die bij mij in coaching komen. Ook al zijn ze van nature eigenlijk positief ingesteld. En zeker mensen met een goed hart.

Er zijn voorbeelden genoeg van negatieve gedachten in het samengestelde gezin:

• Het zit zo in mijn allergie als die kinderen nukkig blijven zwijgen
• Ik krijg de kriebels alleen al als ik aan de ex denk. Wat een intens naar mens
• Ze doen het erom, die vaat op de aanrecht laten staan, alleen om mij te pesten
• Totaal geen smaak heeft mijn stiefdochter, moet je kijken wat een kleding ze aan heeft
• Ze zijn onbeschoft die kids van haar. Ze hebben totaal geen grenzen
• Wat een zootje is het bij ons thuis. Komt allemaal doordat de kinderen niet opgevoed worden
• Enz…

De negatieve gedachten over het samengestelde gezin zorgen voor negatieve emoties. Zoals boosheid, angst, onzekerheid, het gevoel van falen of er niet toe doen. Dit samen zorgt voor negatief gedrag. Denk aan stil vallen, geïrriteerd uithalen, ruzie zoeken of de ander negeren.

Je negatieve gedachten, gevoelens en gedrag triggeren weer reacties van je huisgenoten. Die zijn meestal ook niet bepaald positief.

En je bent natuurlijk niet de enige met negatieve gedachten onder je dak thuis. Reken maar dat de rest ook de neiging heeft om alleen het vervelende te onthouden. En zich niet fijn voelt en daardoor negatief gedrag vertoont. Dit alles triggert jou nog meer in je negatieve denk-spiralen. Enz, enz….

Word je er al hopeloos van?

Dat kan ik me voorstellen. Maar stel. Stel dat er in je eigen huis plek zou zijn voor gelach, voor rust, voor gesprekken, voor stiltes die niet ongemakkelijk voelen. Stel dat er plek zou zijn voor jou en voor iedereen.

Voor ieders eigenheid.

Voor de verschillende karakters, achtergronden, gezinsculturen, samenstellingen. Stel dat er acceptatie zou zijn ook voor de moeilijkheden die dit met zich meebrengt.

Negatieve gedachten over het samengestelde gezin ombuigen

We zijn het eens. Het intern gevloek, de oordelen, het gefit en gefoeter in je brein helpt niet. Net zo min als het gepieker, gejammer en gezeur van binnen, dat als een cavia in een draaimolentje maar doorgaat en doorgaat.

Ja. Het is menselijk. Ja, het is normaal. Niks om je voor te schamen. Maar het risico is dat er een donkere schaduw over de ander komt te hangen. Waar je niet meer uit komt. Dit terwijl je stiefkinderen, partner of ex uiteraard ook goede, grappige, leuke, mooie, fijne kanten hebben. Heus. Het zijn net mensen!

Lees daarom snel verder hoe je uit die negatieve molen stapt.

1. Stel je nu een positieve situatie voor

Dr. Laura Markham geeft de tip om een liefdevol moment voor ogen te halen met je kind. Toen je samen gierend van de lach aan het dansen was. Of heerlijk aan het knuffelen.

Voor het samengestelde gezin zou ik dit beeld misschien wat temperen.

Ik ben al tevreden als je een neutraal of vriendelijke gebeurtenis voor ogen kan halen.

Zoek in je geheugen tot je een herinnering vindt.

• Die vriendelijke blik van je stiefkind naar jou als stiefouder toe
• Die keer dat je partner koekjes bakte voor jouw bio-kind
• Die ene dag dat de ex eens je gedag zei bij het brengen van de kinderen
• Of toen jullie als samengesteld geheel een leuk uitje hadden en samen inderdaad hardop moesten lachen.

As je even niks kunt verzinnen: Creëer dan hier en nu een positief droombeeld, een mooie gedachte, een fijn moment.

Nou, daar gaan we dan. Ik reik je hier een toverstokje aan. Maak een mooie wens! Manifesteer. Droom. Doe je ogen dicht. Ontspan en stel het je voor als een feelgoodmovie. Houd de beelden vast. Die van vriendelijkheid. Zachtheid. Van samen zijn. Gezelligheid en geluk.

Wat doe jij dan precies in deze film? Hoe reageren de anderen? Probeer de warmte en gezelligheid die je nu zelf opwekt in je op te nemen en met je zintuigen te ervaren.

Samenvatting: Wat je eigenlijk doet is herprogrameren van je brein. Zo kun je je gevoelens kalmeren. En de negatieve gedachten over je samengestelde gezin neutraliseren.

2. Herhalen en herhalen

Mocht het nu zo zijn dat je toch tandenknarsend de dag begint. Want dat kan ik me heel goed voorstellen. Dan zeg je nu tegen jezelf: ‘Stop!’

En dan herhaal je de positieve, warme gedachten en gevoelens van de ‘film’ die je had gemaakt over je samengestelde gezin.

Doe dit voordat je terugvalt in je gewone negatieve gedragspatronen zoals je terugtrekken, je verdedigen of een nare opmerking maken.

3. Geef niet toe aan je eigen negatieve gedachten en emoties

Uiteraard komt het voor dat je stiefkind, kind, partner of ex (of allemaal) ook negatieve gedachten hebben. En dat daar negatieve acties uit voort komen. Misschien wel direct tegen jou gericht.

Het beste advies voor jou, mij en iedereen (want ja, ook coaches en therapeuten hebben negatieve gedachten en emoties) is om jezelf dan een halt toe te roepen. Ga er niet op in.

Keer terug naar de zachte gedachten. Naar het welzijn dat je voelde toen je dacht aan een fijn moment met je samengestelde gezin. Dan kun je bewust kiezen voor hoe je reageert. Vanuit je kalmte, en je volwassenheid. Dat werkt veel beter dan vanuit het oude negatieve patroon. :-)

4. Positieve acties helpen

Je kunt de ander niet veranderen.

Wél kun je vandaag, morgen en de dag daarna, een klein stapje in de goede richting zetten. Een goede actie is als een doorstart. Is als de kringen in het water die zich uitbreiden als je er één klein steentje in gooit. Of volgens de Boeddhisten, het idee van karma; ‘Wat je geeft, krijg je terug’. Of een religie meer dicht bij huis: ‘Wie goed doet, goed ontmoet’.

Wat kun jij doen om de sfeer te veranderen vandaag? Om de deur open te houden?

• Toch gedag zeggen, al mompelen die stiefpubers maar wat
• Je partner een hart onder de riem steken, ook al voel je nog zoveel ergernis
• Toch iets lekkers koken voor je kleine stiefjes, ook al heb je totaal geen zin
• Sorry zeggen. ‘Sorry dat ik laatst zo uitviel, ik zit niet lekker in mijn vel, en eigenlijk is het niet tegen jou gericht. Dat spijt me’
• Goed voor jezelf te zorgen en te focussen op je partner en niet op de kids
• Adem halen. Kalm blijven. Ondanks gedoe van de ex. Of je partner of (stief)kids.
• POSITIEVE gedachten denken…

5. Geef jezelf een schouderklopje

Doe het maar! Een klopje op je schouder. Dat verdien je. Omdat je zo dapper bent om vol te houden en het beste er van te maken. Jezelf omarmen, zoals je bent, met al je imperfecties is misschien wel de beste basis voor een succesvol en gelukkig samengesteld gezin. Als je jezelf kunt accepteren, lukt dat ook beter met een ander.

Meer inspiratie nodig?

De basis van dit blog komt dus van dr. Laura Markham. Kijk eens op haar site voor meer inspiratie. Peaceful Parenting | Aha! Parenting (ahaparenting.com)

Je bent ook welkom om mijn gratis eboek te downloaden: Het geheim van een gelukkig stiefgezin

Alsjeblieft – van mij krijg je een grote bos virtuele bloemen. Omdat je zo moedig bent om uitdagingen te zien inplaats van problemen. Omdat je jezelf ontwikkelt. Dat is de basis.

Annette van der Maarel is al meer dan 10 jaar coach voor samengestelde gezinnen en doet haar werk met passie en plezier. Ze is geboren in 1965, woont in Friesland en werkt online of in haar gezellige praktijk aan huis.

Wil je dit delen? Dank!

Veel mensen hopen dat het wel losloopt, dat het vanzelf wel goed komt als de problemen zich opstapelen in het samengestelde gezin. In dit artikel de zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin die je kunnen helpen als het even niet goed voelt thuis.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin

Dat het moeizaam kan lopen en ingewikkeld kan zijn, dat weet iedereen die in een samengesteld gezin leeft. Ik zou over iedere pijler bladzijdes lang kunnen volschrijven en raad je dan ook aan om je te gaan verdiepen in deze materie, door meer te lezen, na te denken, te praten met je partner en/of professionele coaching aan te gaan.

Waarom? Zonder deze pijlers stort het samengestelde gezin in als een kaartenhuis. Ik wil je niet bang maken, maar voor 60 % van de samengestelde gezinnen is dat echt het geval. De relatie met de liefde van je leven gaat in rook op. Vaak is het omdat mensen denken dat het vanzelf wel weer goed komt, als je maar lang genoeg wacht. Stap niet in die valkuil!

In een notendop gaat het hier over. De basis van een goed samengesteld gezin bestaat uit open communicatie, respect voor elkaar en flexibiliteit.  Daarnaast nog meer belangrijke aspecten die de fundering van een gelukkig samengesteld gezin vormen.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 1: Acceptatie

Het is best ingewikkeld om het werkwoord ‘accepteren’ in de praktijk te brengen. Maar het is wel van groot belang om het te gaan proberen!

Om te kunnen accepteren is het gek genoeg eerst van belang om je eigen niet-accepteren te accepteren. Als je begrijpt wat ik bedoel. Denk maar zoiets als: ‘Het is normaal dat ik moeite heb om te accepteren dat dit nooit een eerste gezin zal zijn’. Of dat het ok is dat je partner geen band wil/kan opbouwen met jouw kids (of andersom). Of denk: ‘Het is ok dat ik het lastig vind om te accepteren dat deze stiefkinderen in mijn leven zijn gekomen’.

Zie het voor je als een spier die je kunt oefenen, die je kunt trainen en rekken. En neem het stapje voor stapje:

• Accepteer dat het tijd kost om aan elkaar te wennen.
• Oefen je geduld.
• Geef elkaar die tijd en ruimte geven om te wennen.
• Probeer te accepteren dat je NU voelt en denkt wat je doet en dat dit ok is. Dat je in de basis helemaal ok bent. Net als je huisgenoten.
• Accepteer dat het samengestelde gezin ingewikkeld en moeilijk is – maar wél de moeite waard om voor te vechten. Een flexibele houding helpt.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 2: Open communicatie

Het is belangrijk om openlijk te communiceren over de rollen en verantwoordelijkheden binnen het gezin. Ook  weer gemakkelijker gezegd dan gedaan. Want vaak vatten we goedbedoelde feedback op als kritiek in het samengestelde gezin. Zie dan ook pijler 4!

Wat kun je doen?

• Praat over de rollen en verantwoordelijkheden die je voor ogen hebt.
• Bespreek wie welke taken op zich neemt en wat ieders verwachtingen zijn.
• Het is ook belangrijk om duidelijk te maken wat wel en niet acceptabel gedrag is.  Daar mag je als stiefouder heus wel je mening over geven. In eerste instantie tegenover je partner.
• En wat zijn jouw waarden eigenlijk? Wat voor normen horen daarbij en hoe kun je een consensus vinden met die van de andere gezinsleden. Ook die van pubers mogen meegenomen worden! Zoals de waarde ‘delen’. Moet je per se alles delen? Of mogen de kinderen ook eigen speelgoed, tijd of ruimte innemen? Praten helpt. Open communicatie is een van de belangrijkste bouwstenen.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 3: Creëer een nieuw gezinsritme

Het werkt goed om een nieuw gezinsritme te creëren dat past bij de nieuwe gezinssamenstelling. Denk hier wat nu op dit moment bij jou en jullie past. Over een paar maanden kan het weer anders zijn als de kinderen weer ouder worden of jullie meer je eigen weg hebben gevonden.

• Bespreek samen hoe het gezin de dagelijkse routines wil aanpakken, zoals bedtijden, maaltijden en huishoudelijke taken. Dit overleg je in eerste instantie met je partner. Maar ook de kinderen vanuit basis-schoolleeftijd kun je om een inbreng vragen. Dit geeft vaak verrassend goede oplossingen (voor dilemma’s als vaatwassers inruimen) als kids zich belangrijk en gehoord voelen.

• Wat ook goed werkt is nieuwe terugkerende rituelen in te voeren. Dit is een soort kit voor het samengestelde gezin. Rituelen versterken banden, geven een groepsgevoel en zorgen voor zingeving en viering en helpen zo om samen aan een fijne toekomst te bouwen. Denk aan iedere vrijdag samen pizza’s bakken, ieder weekend een leuk spel spelen, iedere zomer samen picknicken of kanoën. Iedere winter regelmatig naar de film.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 4: Houd rekening met elkaars gevoelens

Erken dat het vormen van een samengesteld gezin uitdagend kan zijn en dat iedereen tijd nodig heeft om eraan te wennen. Ook hier is een open communicatie essentieel. Ook van groot belang is om begrip te kweken voor de gevoelens van elkaar. Van alle gezinsleden. Ook die van de exen.

Het is nodig om emoties en gevoelens te kunnen ventileren. Het probleem is alleen dat de ander dit vaak als kritiek ervaart. Hier een aantal praktische tips:

• Plan zo’n gesprek dan ook als je fit bent en tijd en ruimte hebt om openlijk te kunnen bespreken wat je op je hart hebt.
• Vraag ook vooral aan je partner hoe hij/zij zich voelt in het samengestelde gezin.
• De bio-ouder is in eerste instantie degene die regelmatig aan zijn/haar kids vraagt hoe het is om in een samengesteld gezin te leven. Of hoe het is om in twee huizen te wonen. Maar als de stiefouder een goede band heeft, kan ook die hierin een grote rol spelen. Het kan ook zo zijn dat kinderen het lastig vinden, weerstand geven of niet willen antwoorden. Heb daar respect voor en probeer het op een ander moment weer.
• Zo’n gesprek hoeft niet per se tot oplossingen te leiden, maar gaat vooral om het opbrengen van begrip voor de ander. Een beetje compassie helpt enorm!

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin.  Pijler 5: Werk aan het opbouwen van relaties

Wat is het moeilijk voor iedereen als de stiefkinderen hun rug keren naar de stiefouder. Wat is het lastig als je partner het niet kan opbrengen om door de weerstand van de kinderen heen te gaan. Het lijkt onmogelijk. Soms is dat ook zo (ga dan terug naar Pijler 1: Acceptatie…). Maar ook al zijn er geen hechte banden, je kunt wél werken aan een vriendelijke, respectvolle, beleefde manier van samenwonen.

Zoals het vroeger was, als je in grote families, dorpen of gemeenschappen met en naast elkaar leefde. Dan had je ook een betere klik met die oom of tante en totaal niet met die neef of nicht. Maar je moest het toch met elkaar doen.

Hoe werk je nu op een praktische manier aan het opbouwen van banden?

• Probeer individueel tijd door te brengen met alle gezinsleden om elkaar beter te leren kennen en relaties op te bouwen.
• Superbelangrijk is dat bio-ouders tijd alleen doorbrengen met hun bio-kinderen, zónder dat de stiefouder zich opstelt als een slachtoffer of zich gaat bemoeien met hoe of wat de bio-ouder doet.
• Het is dus ook prima om samen met je zoon langs de kant van de vaart zwijgend te vissen en dus geen diepe gesprekken voert. Of samen met je dochter in de ogen van de stiefvader, oppervlakkig entertainment te nuttigen.
• Stiefouders: Blijf vriendelijk. Blijf de deur openhouden. Misschien komt het kind op den duur wel met een uitgebreid antwoord, een lach of een verhaal.
• Houd ook vol om af en toe met z’n allen uitjes te plannen naar de dierentuin, te voetballen in het park of samen een spelletje yatzee te spelen.
• Geef het niet op! Ook al voelt het nog zo ondankbaar. Als jij doet wat goed is, kun je tevreden en trots op jezelf zijn.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 6: Flexibiliteit

De enige constante factor in het samengestelde gezin is: verandering. Kinderen groeien en veranderen constant. Schema’s en agenda’s over waar en hoe lang de kinderen bij jullie zijn of bij de ex veranderen ook aan de lopende band. Dit is niet te vermijden. Je kunt je blijven ergeren of het nemen zoals het is.

Daarnaast kost het tijd en aandacht om te wennen aan elkaar en de sociale dynamiek en de structuur die aldoor verandert. En de kinderen heen en weer trekken met hun bagage van moeder naar vader.

Belangrijk dus om je ziel te oefenen en net zo flexibel te worden als een boom in de wind. Bedenk maar dat hoe meer geworteld de boom is, hoe meer kan hij hebben. Geef je zelf ook absoluut tijd, aandacht en zelfzorg als tegenwicht tegen alle stress die dit met zich meebrengt.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 7: Zoek indien nodig professionele hulp

Ik zeg het uit ervaring :-) Als er problemen ontstaan, aarzel dan niet om professionele hulp in te schakelen van een stiefcoach. Dit kan echt de oplossing zijn. Een professional kan helpen bij het oplossen van conflicten en het verbeteren van de communicatie binnen het gezin. Zo is het noodzakelijk om de onderliggende dynamiek te begrijpen. Die van loyaliteitskwesties naar de kinderen of ex of andere ouder. Die van het systeem van insiders en outsiders. Hoe mensen reageren vanuit stressreacties en zich bv terug trekken inplaats van het gesprek aan te gaan en wat dit weer voor tegenreacties opwekt bij jou of de ander. En ga zo maar door.

Ik begrijp heus dat veel mensen twijfelen om hulp in te schakelen. Ze vinden het te duur, denken dat je moet graven in je verleden en hopen vooral dat het vanzelf wel goed komt.

Maar je kunt je afvragen wat er gebeurt als je je kop in het zand blijft steken en wat je verliest als het misloopt met de liefde van je leven…

Dus samengevat: Verdiep je in deze pijlers en bouw aan de toekomst van je samengestelde gezin.

Heb je mijn nieuwe e-book al gedownload? Dat kan hier!

Annette van der Maarel blijft lezen, leren en ervaren om nóg meer voor jou te kunnen betekenen. Ze werkt al meer dan tien jaar met veel plezier als coach en counsellor voor samengestelde gezinnen in haar gezellige praktijk in Oosterwolde, Friesland.

Maar vooral houdt ze online sessies met cliënten uit het hele land en ver daar buiten. (Ze spreekt bovendien vloeiend Engels en Zweeds. Dus je kunt ook in deze talen coaching krijgen).

Wil je dit delen? Dank!