Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin

Dat het moeizaam kan lopen en ingewikkeld kan zijn, dat weet iedereen die in een samengesteld gezin leeft. Ik zou over iedere pijler bladzijdes lang kunnen volschrijven en raad je dan ook aan om je te gaan verdiepen in deze materie, door meer te lezen, na te denken, te praten met je partner en/of professionele coaching aan te gaan.

Waarom? Zonder deze pijlers stort het samengestelde gezin in als een kaartenhuis. Ik wil je niet bang maken, maar voor 60 % van de samengestelde gezinnen is dat echt het geval. De relatie met de liefde van je leven gaat in rook op. Vaak is het omdat mensen denken dat het vanzelf wel weer goed komt, als je maar lang genoeg wacht. Stap niet in die valkuil!

In een notendop gaat het hier over. De basis van een goed samengesteld gezin bestaat uit open communicatie, respect voor elkaar en flexibiliteit.  Daarnaast nog meer belangrijke aspecten die de fundering van een gelukkig samengesteld gezin vormen.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 1: Acceptatie

Het is best ingewikkeld om het werkwoord ‘accepteren’ in de praktijk te brengen. Maar het is wel van groot belang om het te gaan proberen!

Om te kunnen accepteren is het gek genoeg eerst van belang om je eigen niet-accepteren te accepteren. Als je begrijpt wat ik bedoel. Denk maar zoiets als: ‘Het is normaal dat ik moeite heb om te accepteren dat dit nooit een eerste gezin zal zijn’. Of dat het ok is dat je partner geen band wil/kan opbouwen met jouw kids (of andersom). Of denk: ‘Het is ok dat ik het lastig vind om te accepteren dat deze stiefkinderen in mijn leven zijn gekomen’.

Zie het voor je als een spier die je kunt oefenen, die je kunt trainen en rekken. En neem het stapje voor stapje:

• Accepteer dat het tijd kost om aan elkaar te wennen.
• Oefen je geduld.
• Geef elkaar die tijd en ruimte geven om te wennen.
• Probeer te accepteren dat je NU voelt en denkt wat je doet en dat dit ok is. Dat je in de basis helemaal ok bent. Net als je huisgenoten.
• Accepteer dat het samengestelde gezin ingewikkeld en moeilijk is – maar wél de moeite waard om voor te vechten. Een flexibele houding helpt.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 2: Open communicatie

Het is belangrijk om openlijk te communiceren over de rollen en verantwoordelijkheden binnen het gezin. Ook  weer gemakkelijker gezegd dan gedaan. Want vaak vatten we goedbedoelde feedback op als kritiek in het samengestelde gezin. Zie dan ook pijler 4!

Wat kun je doen?

• Praat over de rollen en verantwoordelijkheden die je voor ogen hebt.
• Bespreek wie welke taken op zich neemt en wat ieders verwachtingen zijn.
• Het is ook belangrijk om duidelijk te maken wat wel en niet acceptabel gedrag is.  Daar mag je als stiefouder heus wel je mening over geven. In eerste instantie tegenover je partner.
• En wat zijn jouw waarden eigenlijk? Wat voor normen horen daarbij en hoe kun je een consensus vinden met die van de andere gezinsleden. Ook die van pubers mogen meegenomen worden! Zoals de waarde ‘delen’. Moet je per se alles delen? Of mogen de kinderen ook eigen speelgoed, tijd of ruimte innemen? Praten helpt. Open communicatie is een van de belangrijkste bouwstenen.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 3: Creëer een nieuw gezinsritme

Het werkt goed om een nieuw gezinsritme te creëren dat past bij de nieuwe gezinssamenstelling. Denk hier wat nu op dit moment bij jou en jullie past. Over een paar maanden kan het weer anders zijn als de kinderen weer ouder worden of jullie meer je eigen weg hebben gevonden.

• Bespreek samen hoe het gezin de dagelijkse routines wil aanpakken, zoals bedtijden, maaltijden en huishoudelijke taken. Dit overleg je in eerste instantie met je partner. Maar ook de kinderen vanuit basis-schoolleeftijd kun je om een inbreng vragen. Dit geeft vaak verrassend goede oplossingen (voor dilemma’s als vaatwassers inruimen) als kids zich belangrijk en gehoord voelen.

• Wat ook goed werkt is nieuwe terugkerende rituelen in te voeren. Dit is een soort kit voor het samengestelde gezin. Rituelen versterken banden, geven een groepsgevoel en zorgen voor zingeving en viering en helpen zo om samen aan een fijne toekomst te bouwen. Denk aan iedere vrijdag samen pizza’s bakken, ieder weekend een leuk spel spelen, iedere zomer samen picknicken of kanoën. Iedere winter regelmatig naar de film.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 4: Houd rekening met elkaars gevoelens

Erken dat het vormen van een samengesteld gezin uitdagend kan zijn en dat iedereen tijd nodig heeft om eraan te wennen. Ook hier is een open communicatie essentieel. Ook van groot belang is om begrip te kweken voor de gevoelens van elkaar. Van alle gezinsleden. Ook die van de exen.

Het is nodig om emoties en gevoelens te kunnen ventileren. Het probleem is alleen dat de ander dit vaak als kritiek ervaart. Hier een aantal praktische tips:

• Plan zo’n gesprek dan ook als je fit bent en tijd en ruimte hebt om openlijk te kunnen bespreken wat je op je hart hebt.
• Vraag ook vooral aan je partner hoe hij/zij zich voelt in het samengestelde gezin.
• De bio-ouder is in eerste instantie degene die regelmatig aan zijn/haar kids vraagt hoe het is om in een samengesteld gezin te leven. Of hoe het is om in twee huizen te wonen. Maar als de stiefouder een goede band heeft, kan ook die hierin een grote rol spelen. Het kan ook zo zijn dat kinderen het lastig vinden, weerstand geven of niet willen antwoorden. Heb daar respect voor en probeer het op een ander moment weer.
• Zo’n gesprek hoeft niet per se tot oplossingen te leiden, maar gaat vooral om het opbrengen van begrip voor de ander. Een beetje compassie helpt enorm!

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin.  Pijler 5: Werk aan het opbouwen van relaties

Wat is het moeilijk voor iedereen als de stiefkinderen hun rug keren naar de stiefouder. Wat is het lastig als je partner het niet kan opbrengen om door de weerstand van de kinderen heen te gaan. Het lijkt onmogelijk. Soms is dat ook zo (ga dan terug naar Pijler 1: Acceptatie…). Maar ook al zijn er geen hechte banden, je kunt wél werken aan een vriendelijke, respectvolle, beleefde manier van samenwonen.

Zoals het vroeger was, als je in grote families, dorpen of gemeenschappen met en naast elkaar leefde. Dan had je ook een betere klik met die oom of tante en totaal niet met die neef of nicht. Maar je moest het toch met elkaar doen.

Hoe werk je nu op een praktische manier aan het opbouwen van banden?

• Probeer individueel tijd door te brengen met alle gezinsleden om elkaar beter te leren kennen en relaties op te bouwen.
• Superbelangrijk is dat bio-ouders tijd alleen doorbrengen met hun bio-kinderen, zónder dat de stiefouder zich opstelt als een slachtoffer of zich gaat bemoeien met hoe of wat de bio-ouder doet.
• Het is dus ook prima om samen met je zoon langs de kant van de vaart zwijgend te vissen en dus geen diepe gesprekken voert. Of samen met je dochter in de ogen van de stiefvader, oppervlakkig entertainment te nuttigen.
• Stiefouders: Blijf vriendelijk. Blijf de deur openhouden. Misschien komt het kind op den duur wel met een uitgebreid antwoord, een lach of een verhaal.
• Houd ook vol om af en toe met z’n allen uitjes te plannen naar de dierentuin, te voetballen in het park of samen een spelletje yatzee te spelen.
• Geef het niet op! Ook al voelt het nog zo ondankbaar. Als jij doet wat goed is, kun je tevreden en trots op jezelf zijn.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 6: Flexibiliteit

De enige constante factor in het samengestelde gezin is: verandering. Kinderen groeien en veranderen constant. Schema’s en agenda’s over waar en hoe lang de kinderen bij jullie zijn of bij de ex veranderen ook aan de lopende band. Dit is niet te vermijden. Je kunt je blijven ergeren of het nemen zoals het is.

Daarnaast kost het tijd en aandacht om te wennen aan elkaar en de sociale dynamiek en de structuur die aldoor verandert. En de kinderen heen en weer trekken met hun bagage van moeder naar vader.

Belangrijk dus om je ziel te oefenen en net zo flexibel te worden als een boom in de wind. Bedenk maar dat hoe meer geworteld de boom is, hoe meer kan hij hebben. Geef je zelf ook absoluut tijd, aandacht en zelfzorg als tegenwicht tegen alle stress die dit met zich meebrengt.

Zes pijlers van een gelukkig samengesteld gezin. Pijler 7: Zoek indien nodig professionele hulp

Ik zeg het uit ervaring :-) Als er problemen ontstaan, aarzel dan niet om professionele hulp in te schakelen van een stiefcoach. Dit kan echt de oplossing zijn. Een professional kan helpen bij het oplossen van conflicten en het verbeteren van de communicatie binnen het gezin. Zo is het noodzakelijk om de onderliggende dynamiek te begrijpen. Die van loyaliteitskwesties naar de kinderen of ex of andere ouder. Die van het systeem van insiders en outsiders. Hoe mensen reageren vanuit stressreacties en zich bv terug trekken inplaats van het gesprek aan te gaan en wat dit weer voor tegenreacties opwekt bij jou of de ander. En ga zo maar door.

Ik begrijp heus dat veel mensen twijfelen om hulp in te schakelen. Ze vinden het te duur, denken dat je moet graven in je verleden en hopen vooral dat het vanzelf wel goed komt.

Maar je kunt je afvragen wat er gebeurt als je je kop in het zand blijft steken en wat je verliest als het misloopt met de liefde van je leven…

Dus samengevat: Verdiep je in deze pijlers en bouw aan de toekomst van je samengestelde gezin.

Heb je mijn nieuwe e-book al gedownload? Dat kan hier!

Gratis e-book