Zo kwetsbaar als de bloem van deze Agapanthus, zo kan een bio-ouder zich voelen in het samengestelde gezin. In dit blog lees je over de pijn van de bio-ouder en hoe je om kunt gaan met de moeilijke emoties die hierbij horen (ook voor stiefouders interessant om te lezen trouwens!).
Bio-ouder in spagaat over het stiefgezin
Stiefouders krijgen in het algemeen veel aandacht van coaches en therapeuten. Hun pijn is dan ook vaak heftig en merkbaar. Maar ook voor de meeste bio-ouders is het geen rozengeur en maneschijn in het stiefgezin.
Een aantal kenmerken van de bio-ouder in spagaat over het stiefgezin:
- Je zit tussen de belangen van je kind en je partner. En die ruimte wordt vaak steeds kleiner
- Bio-ouders voelen kritiek van hun partners als die met goede adviezen komen
- Je hebt te maken met de emoties en verwachtingen van een ex
- Plus de familie van je ex, jouw familie en die van je nieuwe partner
- Bio-ouders hebben vaak een andere opvoedvisie (anders dan je nieuwe partner of je ex)
- De spagaat zit hem in het verdelen van tijd, aandacht, liefde, begrip
- Je doet zo je best en het lijkt nooit goed genoeg te zijn
- Bio-ouders willen zo graag het leed van hun kids compenseren
- Bio-ouders gaan dan vaak nog harder werken
- De valkuil van pleasen en je aanpassen wordt steeds dieper
- De spanning wordt steeds meer merkbaar
- Bio-ouders zijn vaak te toegefelijk naar kind of ex in de ogen van de nieuwe partners
- Je wilt er zo graag voor iedereen zijn
- Bio-ouders voelen zich vaak als alleenstaande ouders
- Bio-ouders vallen stil, of gaan vechten als leeuwen
- Alle ballen in de lucht houden wordt erg zwaar
- Je voelt dat je faalt en altijd iemand in de steek laat
- Bio-ouders voelen zich schuldig
- Het risico op een bio-ouder-burnout ligt op de loer.
Eerst wat basis-principes
Je hebt het al vaker van me gehoord. In de kern draait de dynamiek in het stiefgezin rond een aantal thema’s. Het dilemma van de insiders en outsiders is het belangrijkste hiervan. Stiefouders hebben feitelijk weinig controle. Ze maken geen deel uit van de gesloten gelederen. Ze staan er buiten. Het zijn outsiders.
Bio-ouders zijn de spin in het web. Ze nemen vaak de verantwoordelijkheid op zich om het iedereen naar de zin te maken. Aan de ene kant je kinderen. Aan de andere kant je partner (met haar of zijn kids). Het is ingewikkeld minst gezegd, om er tussen in te staan en met iedereen lijntjes, banden en relaties te hebben en onderhouden. Bio-ouders zijn insiders.
Verwachtingen en onvervulde behoeften
‘ We have neuro -expectations that people close to us will not turn away’
-Stephen Porges
Volgens de bioloog Stephen Porges hebben we op neurologisch niveau niet alleen de behoefte, maar zelfs de (onbewuste) verwachting dat de mensen om ons heen zich niet van ons afkeren. Dat ze niet wegkijken. Dat ze ons niet in de steek laten. Dat ze ons niet afwijzen.
En dat is nu precies het grote dilemma dat iedere bio-ouder intuïtief aanvoelt. Je kunt immers deze ingebouwde biologische neuro-verwachtingen van je kind of partner niet waar maken. En dus. Laat altijd iemand in de steek. Tenminste dat voelt zo.
Het gevoel je bio-kind in de steek te laten
Wanneer voel je dat je je kind in de steek laat?
- Iedere keer als je schatert van het lachen om een grapje van je partner en je kind zwijgend er naast zit
- Als je je kind een extra nacht bij je ex stalt, omdat je graag een weekendje weg wil met je nieuwe liefde
- Als je, naar je eigen maatstaven, te streng optreedt, alleen omdat je nieuwe partner dat zo graag wil
- Of nog veel erger. Wat als jouw kind je nieuwe vrouw/man niet kan luchten of zien? Dat is de ultieme afwijzing van de behoefte van je kind.
Het gevoel dat je je partner in de steekt laat
- Als je ingaat op het ‘ papa, papa, papa’ van je zoon, terwijl je vrouw net een mooi verhaal aan het vertellen was en ze teleurgesteld wegkijkt
- Als je dochter met een kapotte knie binnenkomt en je meteen op haar afsnelt, terwijl je partner juist aan het vertellen was over een moeilijke dag op zijn werk…
- Als je je instemt met de kritiek/feedback van je partner over jouw opvoedstijl, maar er niks mee doet omdat je het simpelweg niet kan opbrengen om het anders te doen
- Als je bewust kiest om een dagje met je zoon weg te gaan en je partner verveeld thuis zit. Enz. enz.
Of dat je de ex in de steek laat
- Als je ‘nee’ zegt op een verzoek van je ex, omdat je partner niet wil. Terwijl je er zelf eigenlijk totaal geen moeite mee hebt
- Als je vrouw maar blijft klagen over je ex. Jij zegt dan niks. Maar je voelt wel dat het onrechtvaardig is
- Als je aan je ex vraagt of het schema weer omgegooid kan worden, of je hem/haar niet uitnodigt of andere plannen maakt enz.
Stress, stress, stress
Wat doet het met de bio-ouder als je onder voortdurende spanning leeft?
De stress wordt zachtjesaan steeds meer merkbaar. Je krijgt negatieve gedachten. Het wordt steeds lastiger om het piekeren stop zetten, vooral ‘s nachts als je er wakker van wordt.
Negatieve emoties en gevoelens overspoelen je . Hoe langer de stress-periode, hoe vaker en heftiger de emoties. Het leidt van irritaties tot huilbuien, woede uitbarstingen en ruzies.
Het gaat zo ver dat je er fysieke klachten van kunt krijgen. Zo kun je van te veel stress darmklachten krijgen, net als hoofdpijn, spierpijn, ontstekingen, slaapproblemen en op den duur ook ernstigere klachten zoals zelfs hart- en vaatziekten.
Ben je schuldig, bio-ouder?
De bio-ouder voelt zich als de schuldige. Degene die faalt. Het niet goed doet. Die ontoereikend is. Maar klopt dat ook wel?
Nee. Het antwoord is nee!
Het komt niet door jou als er spanning is bij je thuis. Maar het is natuurlijk niemands schuld. Het zit hem in de sociale structuur van het samengestelde gezin. Het zit hem in de onevenredige balans van insiders en outsiders en wat dit met ons doet.
Diep gewortelde behoeften
Als we ons niet gezien, niet gehoord, niet gewenst en afgewezen voelen, heeft dit grote invloed op ons welzijn. Als we voelen dat we als bio-ouders hoe dan ook altijd iemand moeten afwijzen – en daarmee riskeren dat we de verbinding verliezen, is dit een bron van onveiligheid en angst.
De dilemma’s in het stiefgezin gaan, als je diep graaft, over onze diepste behoeften aan veiligheid en verbinding. We hebben deze hechting met de mensen het dichtst bij ons nodig.
Het blijkt nu dus dat deze verlangens en behoeften zelfs in onze zenuwstelsel verankerd zijn. Volgens onderzoek over de zogenoemde ‘nervus vagus’.
Als er teveel stressprikkels zijn, en die zijn er 24-7 in een stiefgezin, dan kun je steeds moeilijker ontspannen. Dat klinkt logisch, toch.
Oplossing in een notendop
Je raadt het al. Bij heel veel spanning en stress heb je minstens net zoveel ontspanning en relaxing nodig.
Toch vinden veel mensen het lastig om juist dáár de oplossing te zoeken. Ze blijven hangen in de confrontaties en het gevoel van afwijzing. Willen graag praten met hun partner.
Uiteraard, ook daar moet aan gewerkt worden. Er moet absoluut meer begrip komen over het insider-outsider syndroom. Communicatie skills zijn uitermate belangrijk. Net als praktische afspraken over hoe je tijd en aandacht verdeelt. En gesprekken over opvoeding, en huishouden. Hoe je grenzen leert stellen. En toch de goede feedback van je partner ter harte te nemen, zonder te verdwijnen in het gevoel dat je alleen maar een bak kritiek over je heen krijgt.
Praktische tips
De belangrijkste tip van vandaag: Ga nu actief op zoek naar ontspanning. Dit is een van de wegen die zorgen voor meer rust. In je lijf, je emoties en je relaties.
Breng je zenuwstelsel tot rust. Dat is stap 1. Als je dagelijks bewust ontspant, verbreed je je draagvlak in het algemeen. En in nood-stief-stress-situaties weet je dan ook wat je kunt doen om tot rust te komen.
Het gaat om ontspanning op verschillende vlakken. Fysiek. Mentaal. En emotioneel.
- Op tijd naar bed gaan is een van de sleutels. Genoeg water drinken. Beetje gezond eten. Niet te veel alcohol. Ik hoef het niet te vertellen, dit weet je al. Alleen is het lastig om echt in je systeem te krijgen, toch, als je veel stress hebt.
- Mediteren helpt. Download een gratis app. Ademhalingsoefeningen werken zeer kalmerend. Net als yoga, mindfulness, affirmaties en manifestaties.
- Ga rennen, wandelen, naar de sportschool, fietsen. Inplaats van op je telefoon zitten.
- Zorg voor afleiding die ontspant en geniet daar bewust van. Dit is dus geen vlucht. Zoals een boek lezen, tekenen, breien, timmeren, in de tuin werken. Een film op netflix kijken mag zeker ook!
- Ga klusjes doen om je negatieve gedachten stroom stop te zetten, zoals rekeningen betalen, je kledingkast uitmesten of de garage opruimen.
- Zoek beelden die rust geven door plaatjes te kijken, naar een museum of park te gaan.
- Andere zintuigen activeren, kalmeert ook. Zoals de warmte voelen van de houtkachel, muziek luisteren, de zon op je wang voelen, warme chocomelk drinken, je huisdier aaien of een douche nemen. Ook dat kan de bio-ouder in spagaat over het stiefgezin goed helpen.
Van ontspanning naar bewuste keuzes
Als je dan je ademhaling voelt zakken. Als je lijf weer ontspant en je gezicht weer zacht wordt. Als je weer wat ruimte in je hoofd en emoties krijgt, en je weer wat kalmer bent.
Dan kun je weer in gesprek met je partner. Kun je weer een grapje maken in plaats van een snauw. Kun je weer werken aan verbinding, en ook tijd en aandacht indelen voor iedereen. Dan voelt die spagaat wat minder. Dan kun je je stiefgezin weer aan!
Toch is het voor veel bio-ouders is het moeilijk om die plek in te nemen, en om simpelweg te zeggen:
‘Toedeledokie, ik ga effe weg en voor mezelf zorgen, zoeken jullie het maar uit!’
En toch is dat een superbelangrijke stap in de richting van een gelukkig stiefgezin. Als jij er namelijk even niet bent, krijgen de rest van je gezin ook weer wat ruimte. Misschien vinden ze elkaar zelfs beter als je weg bent.
Samenvatting
Het is een feit: De bio-ouder is de vrouw of man in het midden. Daar horen nare gedachten en emoties bij. Zoals dat je altijd iemand in de steek laat. Of het nooit goed genoeg doet. Dat je faalt als ouder of als partner of ex.
Stap 1 is om je eigen stress te verminderen en de typische negatieve gevoelens en gedachten van een bio-ouder los te laten. Het klinkt makkelijk. Maar het kost werk, aandacht, tijd en discipline om jezelf voorop te zetten en te kiezen voor je eigen ontspanning.
GA HET TOCH MAAR DOEN, lieve bio-ouder. Begin vandaag nog! Als je je kalm en rustig voelt, kun je met alle andere tools (communicatie, grenzen stellen, time-manegement enz enz) aan de slag om te werken aan goed, gezond en gelukkig samengesteld gezin.
………………………………………
Meer lezen?
Probeer dit blog eens:
………………………………………………………….
Annette van der Maarel werkt met plezier als coach voor stiefgezinnen en je bent van harte welkom om bij haar een gratis sessie aan te vragen als je ook die bio-ouder in spagaat in het stiefgezin bent.
Mail naar coaching@annettevandermaarel.com en wie weet word jij uitgekozen voor deze vrijblijvende sessie van 30 minuten.
